Haluksy sprawiają ogromny ból i mogą zwiększyć ryzyko innych problemów związanych ze stopami. Według badań około 23% dorosłych w wieku od 18 do 65 lat i 35% osób powyżej 65 roku życia posiada haluksy. Co jest przyczyną ich powstawania, jak im zapobiec i jak się ich pozbyć?

Czym są haluksy?

Haluks jest wystającym, kościstym guzem najczęściej formującym się u podstawy dużego palca stopy. Schorzenie to jest często nazywane „koślawym paluchem”. Pod wpływem obciążeń lub uwarunkowań genetycznych paluch zmienia swoje położenie i odchyla się w stronę kolejnych palców. U wielu osób objawy haluksów różnią się od siebie, jednak nie należy ich bagatelizować, gdyż może to doprowadzić do poważnych kłopotów. Gdy zobaczymy pierwsze objawy należy jak najszybciej udać się do lekarza. Ból, drętwienie i obrzęk w okolicy stawu dużego palca są głównymi objawami występującymi jako pierwsze. Następnie pojawia się mały guzek, który z czasem zyskuje na wielkości i sprawia coraz większe problemy z chodzeniem. Wiele osób decyduje się na operację głównie ze względu na problemy z poruszaniem się lub efekt estetyczny.

Haluksy – przyczyny powstawania

Na świecie widnieje wiele teorii na temat rozwoju haluksów, ale dokładna przyczyna nie jest znana. Istnieje wiele czynników, które prawdopodobnie mają wpływ na rozwój guza. Są to:

• urazy stóp;
• deformacje wrodzone;
• noszenie źle dopasowanego obuwia;
• chodzenie w butach na obcasie;
• obciążanie stóp (zagrożone są osoby pracujące na stojąco lub otyłe);
• zapalenie stawów.

Haluksy – jak leczyć?

Opcje leczenia haluksów różnią się w zależności od wielkości guza oraz nasilenia objawów. Postępowanie lecznicze dzieli się na operacyjne, w przypadku ostrych objawów oraz nieoperacyjne przy lżejszych.

Leczenie nieoperacyjne (nieinwazyjne) jest najczęściej stosowane, gdy zauważymy pierwsze objawy. Lekarz zaleca wtedy noszenie szerokich, wygodnych butów z dodatkowym miejscem na palce. Świetnym rozwiązaniem na początek są także wkładki specjalistyczne, które mogą ułatwić chodzenie odciążając lub uciskając stopę w poszczególnym miejscu. Lekarz przepisuje również leki zmniejszające stan zapalny, obrzęk, a przede wszystkim ból. Przy dużej opuchliźnie mogą pomóc okłady z lodu.

Na rynku istnieje wiele separatorów lub klinów między-palcowych, które przywracają prawidłowe ułożenie palców i całej stopy. W aptekach można znaleźć również plastry oraz osłony na haluksy. Są wykonane z miękkiego, sylikonowego materiału, co zmniejsza tarcie w bucie i uśmierza ból.

Jeśli leczenie zachowawcze nie przyniesie ulgi stosuje się leczenie operacyjne haluksa. Wykonuje się je, gdy mimo leków ból i obrzęk nie ustępują, a choroba rozwija się i utrudnia normalne funkcjonowanie. Wtedy chirurg wykonuje korektę torebki stawowej i ścięgien. Przy bardziej zaawansowanych wadach wykonuje się osteotomię klinową ingerując w szkielet kostny stopy. Proces rekonwalescencji po takim zabiegu jest wtedy dłuższy i bardziej skomplikowany, ze względu na dodatkową rehabilitację i konieczność noszenia ortezy korekcyjnej.

Leczenie inwazyjne (operacyjne) wiąże się z długim okresem regeneracji stopy. Pacjenci wciąż mają problemy z chodzeniem, a trwa to od kilku tygodni do paru miesięcy. Operacja nie oznacza, że haluks się nie zregeneruje, dlatego należy zapobiegać nawrotom, nosząc specjalne wkładki i węższe buty. Ogromną rolę odgrywa zróżnicowana dieta oraz specjalnie dobrane ćwiczenia fizyczne.

Przykładowe ćwiczenia na haluksy

Proste ćwiczenia stóp, takie jak rozciąganie palców mogą zapobiec powstawaniu haluksa lub złagodzić ból z nim związany. Dodatkowo mają wpływ na utrzymanie ruchomości i elastyczności stawu i mięśni stopy.

Rozciąganie ścięgna Achillesa: usiądź na ziemi z wyprostowanymi nogami i przełóż ręcznik przez śródstopie. Chwyć ręcznik za oba końce i powoli ciągnij w stronę bioder. Wytrzymaj 40 sekund. Takie ćwiczenie wykonaj w 3 seriach po 10 powtórzeń na każdą nogę.

Turlanie piłeczki: usiądź na krześle, a pod stopą umieść piłeczkę (najlepiej golfową lub drewnianą) i turlaj ją pod łukiem stopy przez około 5 minut.

Podnoszenie woreczka (np. z suchą kaszą lub ryżem): połóż się na podłodze – na plecach. Złap palcami u stopy woreczek i unieś nogi do góry. Podawaj go sobie z nogi do nogi przez 3 minuty. Takie ćwiczenie powtórz 3 razy. Możesz wykonać je również w pozycji siedzącej z nogami na ziemi, opierając się rękami o podłogę.